Wij Duitsers | Alexander Starritt

 Wij duisters - Alexander Starritt (Ambo|Anthos)

Wij Duitsers van Alexander Starritt is een indringende oorlogsroman gezien vanuit het oogpunt van een jonge, dienstplichtige Duitse student. Voor de lezers van Antony Beevor en William Boyd.

Wanneer de jonge Schot Callum zijn Duitse opa vraagt hoe het was om aan de foute kant gevochten te hebben, wordt zijn vraag in eerste instantie beantwoord met stille irritatie. Maar na diens dood vindt Callum een lange brief, aan hem gericht.

Die brief is dit boek, waarin Callums grootvader vertelt over de laatste dagen aan het oostfront – waarin hij niet alleen weet dat Duitsland de oorlog aan het verliezen is, maar ook dat dat terecht is. Hij schrijft over zijn leven te midden van verschrikkingen en chaos én over de enorme moed die hij om zich heen zag. Hij stelt zichzelf de vraag in wellke mate hij verantwoordelijk is voor de situatie waarin hij verkeerde. Terwijl hij een antwoord op deze vraag probeert te vinden, vertelt Callum wat voor man zijn opa geworden is in de zeventig jaar na de oorlog.

Wij Duitsers is een intens menselijke roman die vragen stelt over schuld, schaamte en verantwoordelijkheid – vragen die tot op de dag van vandaag relevant zijn.

Een van de weinige boeken waarin je kan lezen over de oorlog door de ogen van een Duitse soldaat. Want Callum stelt aan zijn grootvader dé vraag, een vraag die Meissner liever niet had namelijk ‘wat deed jij in de oorlog?’.

Het boek is een lange brief van grootvader aan kleinzoon waar Callum af en toe tussen springt om zijn denken en bedenkingen toe te voegen aan het verhaal. Gebaseerd, deels weliswaar, op de auteur en zijn grootvader. 

‘Ik wil je niet nog verder ontmoedigen, maar ik had wel door wat je bedoeling was: mijn verhalen over Rusland horen voordat ik te verward raak om ze te kunnen vertellen. Dat is geen prettig besef, en ik moet toegeven dat het me irriteerde.’

Meissner beschrijft de waanzin, de emotionele complexiteit van alles. Beschrijft moorden, verkrachting, het doden. Je leest hoe hij in de begindagen van de oorlog nog optimistisch was om dan volledig gegrepen te worden door de desillusie van diezelfde oorlog en Hitler.

Hoe hij de keuzes maakt die hij maakt, hoe hij weet dat de oorlog verloren is en dat hij weet dat Duitsland terecht verliest. Schuldgevoel, verantwoordelijkheid, schaamte en verlies. Zijn eerlijkheid over zijn leven in het kamp na de oorlog met een vleug van ontkenning. 

‘Ik wil je vertellen over iets wat eind 1944 is gebeurd, toen de oorlog bijna was verloren en we mentaal, fysiek en moreel bijna helemaal waren ingestort.’

Zijn thuiskomst in oost-Duitsland om te ontsnappen naar west-Duitsland om daar zijn leven voort te zetten met Callums oma. Hier en daar is er zelfs een spatje humor. De auteur omvat dit allemaal zodat je Meissner ergens kan begrijpen.

Wat dit boek vooral doet? Het doet je hopen dat een oorlog zoveel landen en mensen nooit meer zo verscheuren zal, fysiek en psychisch. Het laat je weer een andere kant van de oorlog zien en wat het deed met een mens.

• Auteur(s) : Alexander Starritt
• Uitgeverij: Ambo|Anthos
• ISBN : 9789026350412
• Taal : Nederlands
• Uitvoering : Paperback
• Aantal pagina's : 224
• Verschijningsdatum : januari 2021

In de pers:

• 'Wij Duitsers is confronterend omdat het vooral toont hoe ingrijpend de morele worstelingen zijn van zovelen die ongewild werden meegesleurd in een waanzinnige oorlogsmachine' - De Standaard (vier sterren)
• 'Een voltreffer. Levensecht. Een indringende roman over schuld, individueel en collectief.' – Sunday Times
• 'Een gewaagde en schokkende roman, waarbij Starritt in de huid kruipt van een van de afschuwelijkste archetypes van de 20e eeuw – een Nazi-soldaat – waarin hij niet alleen gezien wordt als dader, maar ook als slachtoffer.' – Financial Times