Posts tonen met het label WOll. Alle posts tonen
Posts tonen met het label WOll. Alle posts tonen


 De onfortuinlijke - Ariel Magnus (Meulenhoff)


Een literair spel tussen feit en fictie over een van de grootste criminelen van de twintigste eeuw: Adolf Eichmann


Adolf Eichmann, de zogenaamde ‘Holocaust-architect’, vestigt zich in 1950 na de val van het naziregime en zijn vlucht uit Europa in Argentinië. Twee jaar later wordt hij daar herenigd met zijn familie. Eichmann wordt beschermd door de Duitse gemeenschap aldaar en leidt een op het eerste gezicht kalm bestaan. Maar onder de oppervlakte broeien de nazisentimenten en worden er plannen gesmeed voor een oprichting van het Vierde Rijk. De lezer wordt deelgenoot van Eichmanns sinistere gedachten en redeneringen – en van de gepleegde wreedheden die hij rechtvaardigt en zijn overtuiging dat hij een eerlijke zaak dient.


De onfortuinlijke is een onvergetelijke roman die met behulp van historische feiten de laatste jaren van Adolf Eichmann in Argentinië reconstrueert, totdat hij door de Mossad wordt opgepakt in 1960. Magnus schetst het angstaanjagende portret van een van de wreedste oorlogsmisdadigers van het nazitijdperk, verantwoordelijk voor de deportaties en de toepassing van de ‘definitieve oplossing’. Zonder oordelen en zonder een poging te doen om hem af te schilderen als een verschrikkelijk wezen, maar tegelijkertijd zonder enig spoor van empathie, presenteert hij een huiveringwekkend en complex personage dat medeverantwoordelijk was voor de vernietiging van zes miljoen mensen.


Dit soort boeken trekt mijn aandacht en interesse en deze boeken verdienen ook die aandacht en interesse. Elk boek dat in leven kan houden hoe ongelooflijk gruwelijk sommige mensen geweest zijn is het lezen meer dan waard. 


De schrijfstijl viel mij wat moeilijk. Ik vond dit niet de meeste vlotte lees en raakte moeilijk doorheen sommige stukken. Dat is natuurlijk geheel persoonlijk en met wat de auteur met dit boek brengt is het de vraag of dit boek niet gewoon zo hoort te zijn.


De feiten, de fictie, de mix die je leest is indrukwekkend en beangstigend en dus meer dan een oké lees. Het is goed - echt goed - en een aanvulling in mijn thuisbibliotheek op de Wereldoorlog II planken.


  • Auteur(s) : Ariel Magnus
  • Uitgeverij: J.M. Meulenhoff
  • ISBN : 9789029094245
  • Taal : Nederlands
  • Uitvoering : Hardcover
  • Aantal pagina's : 240
  • Verschijningsdatum : april 2021


In de pers

  • ‘Een buitengewoon goede en verontrustende roman.’ El Imparcial
  • ‘Dankzij het onderzoek van de auteur naar onder andere het proces en de memoires van Eichmann geeft De onfortuinlijke ons inzicht in zijn leven en denkwijze.’ El Periódico
  • ‘Een alarmerende roman met een magnetische aantrekkingskracht.’ Javier Cercas, auteur


 Chef-kok in IG Auschwitz - Annie van Paemel & Dirk Verhofstadt (Houtekiet)


In het concentratiekamp Auschwitz kwamen ongeveer 1,1 miljoen mensen, vooral Joden, om het leven. Het bestond uit drie delen: het basiskamp Auschwitz I, het vernietigingskamp Auschwitz II-Birkenau, en het minder bekende werkkamp Auschwitz III-Monowitz, waar IG Farben een fabriek bouwde om er synthetische olie en rubber te produceren. Het IG Farben-concern – waaronder Agfa, BASF en Bayer – werkte volop mee aan de Duitse oorlogsmachine en gebruikte hiervoor Joodse dwangarbeiders. Het leverde ook het gifgas Zyklon B en oefende medische proeven uit op Joodse gevangenen. 


Eind 1942 bouwde IG Farben samen met de SS een eigen concentratiekamp, Buna-Monowitz, waar meer dan 10.000 gevangenen zaten die er in vreselijke omstandigheden moesten werken. Onder hen Primo Levi en Elie Wiesel. In totaal kwamen er ongeveer 25.000 mensen om het leven. In barakkenkampen rond het IG Farben-complex, zaten ook tienduizenden krijgsgevangenen en verplicht tewerkgestelde mannen en vrouwen uit de door de nazi’s bezette gebieden. 


Onder hen de Vlaming Willy Van Paemel die er verbleef van eind 1942 tot de bevrijding. Hij was chef-kok en kookte er met een team voor 2.900 Fransen en Belgen die er gedwongen werkten. Ze hadden een relatieve bewegingsvrijheid, konden Auschwitz bezoeken en er naar een café of de bioscoop gaan. Na de dood van haar moeder vond Annie Van Paemel een pakje liefdesbrieven van haar vader Willy gericht aan zijn verloofde Yvonne Schollen. Onderaan stond het afzendadres: Lager II, Auschwitz III, Deutschland. 


Dit pakje vormde het begin van een speurtocht van Annie Van Paemel en Dirk Verhofstadt naar het leven van Willy voor en tijdens zijn gedwongen verblijf in Auschwitz iii. Hij was een ‘bevoorrechte’ getuige van de cynische en inhumane manier waarop de SS’ers en IG Farben de gevangenen behandelden. De auteurs graven diep in tal van archieven, brieven en andere documenten naar de symbiose tussen de nazi’s en de louter op winstbejag gerichte leiders van IG Farben die na de oorlog nauwelijks gestraft werden voor hun gruwelijke daden.


Dit boek bracht mij een weer een stukje geschiedenis dat ik, ondanks de vele vele boeken die ik al las over de holocaust en alles errond, nog niet kende. Het verhaal van Willy en Yvonne en hoe ze in Auschwitz terecht kwamen, IG Farben en hun aandeel, ik leerde weer enorm veel bij.


Willy word verplicht om - wonende in een nazi bezet gebied - te gaan werken in Auschwitz. Als chef-kok deed hij wat hij kon om toch ergens te kunnen helpen. Probeerde hij zijn gemoedstoestand zo gezond mogelijk te houden. Probeerde hij en Yvonne te doen wat ze konden en zo ‘normaal’ mogelijk te leven.


Dit boek is een bom aan informatie en toch leest het boek als een trein. Een boek waar alle informatie duidelijk is, waar de informatie binnenkomt zoals het binnen hoort te komen. Een boek waar alles uitgelegd is op zo een manier dat dit boek gelezen kan worden door jong en oud én het zal doen wat het hoort te doen. 


De hoofdstukken zijn vergezeld van fotomateriaal die zeker een meerwaarde hebben en het verhaal nog meer kracht geeft.

Dit boek moet je lezen en is absoluut een meerwaarde als je meer wil weten of interesse hebt in deze verschrikkelijke gebeurtenis die werkelijk effect had op iedereen én een gebeurtenis die nooit vergeten mag worden.


 Dagboek uit Bergen-Belsen   - Renata Laqueur, Saskia Goldschmidt (Meulenhoff)


Een waardevol en uniek document uit de Tweede Wereldoorlog, te vergelijken met Eindstation Auschwitz


In november 1943 wordt Renata Laqueur, dochter van een Pruisische hoogleraar en van Joodse afkomst, met haar man Paul Goldschmidt gearresteerd. Ze komt terecht in doorgangskamp Westerbork en vier maanden later worden ze samen overgebracht naar kamp Bergen-Belsen in Duitsland. Laqueur maakte altijd al aantekeningen wanneer ze op reis was. En hoe cru ook, zij ziet haar gedwongen vertrek naar Bergen-Belsen op dat moment als een soort reis. Vanaf het moment van haar aankomst in het kamp, schrijft ze op wat zij en haar man meemaken. Het is voor haar een manier om de verschrikkingen van het kampleven te doorstaan. Dat houdt ze vol tot december 1944, wanneer ze er te zwak voor wordt.


Een paar maanden later, op 10 april 1945, nauwelijks vijf dagen voordat de Engelsen en Canadezen het kamp zullen bevrijden, worden 2500 doodzieke en verhongerde gevangenen, onder wie Renata en haar man, in een trein gestopt. Onder bewaking van de ss rijden ze kriskras door het vernietigde Duitsland. Het doel van de reis is onbekend. Op 23 april wordt de trein door de Russen in Tröbitz bevrijd. Daar beschrijft Renata Laqueur deze reis in korte aantekeningen. Eenmaal in Nederland werkt zij de aantekeningen van de reis en het dagboek dat ze heeft bijgehouden verder uit en beantwoordt in 1946 de oproep van Loe de Jong, om oorlogsdagboeken in te leveren.


Dagboek uit Bergen-Belsen is een waardevol en uniek document dat het leed van miljoenen weerspiegelt. Renata’s schrijven wordt gekenmerkt door een nuchter, meedogenloos maar tegelijk gevoelig waarnemen van eigen en andere reacties. Als lezer kun je niet anders dan haar bewonderen om haar vermogen, zich werkelijk boven de ellende uit te schrijven.


De ongelooflijke veerkracht van een mens. Willen overleveren, proberen te overleven tegen de verwachtingen in. De kracht hebben om nog andere mensen te redden. Dat is wat je leest in het dagboek van Renata. 


‘Beste uitgever,

Is het niet ironisch dat u mijn teksten zult uitgeven alleen maar omdat ik niet meer leef? ... Ik heb altijd gedacht dat de teksten van dode personen, vooral van hen voor wie de dood te vroeg kwam, of voor hen die stierven door zelfmoord, veel beter zullen verkopen dan als ze waren blijven leven...

Misschien was mijn concentratiekampdagboek wel wereldwijd bekend geworden als ik in Bergen-Belsen gestorven was, in plaats van nog vijftig (?) jaar door te leven.’


Waar het in het begin van het boek lijkt alsof het allemaal heel zakelijk opgeschreven is, merk je dat dit een stuk van haar kracht is geweest om te overleven. Nuchter, realistisch maar begaan met ieders lot.


Voor deze dagboeken kan je niet anders dan ontzag hebben, respect hebben voor dat deze mensen doorstaan hebben. Een houvast, zowel voor Renata als voor ons als lezers.

Met dit boek onthou ik nog eens extra wat Primo Levi zei. Het is gebeurd, dus het kan weer gebeuren. 



 Soldaat van het noorden - Bram Baptist (HamleyBooks)


Op een avond in het voorjaar van 1943 stopt er een Duitse legertruck in de straat van Klaas Nieboer. Duitse soldaten stappen uit en arresteren een man. Hij blijkt lid te zijn van het verzet, net als Klaas' vader. Ook de dertienjarige Klaas smokkelt af en toe bonkaarten. Als zijn vader onverwachts wordt opgepakt wegens illegaal slachten, gaat het mis. Op school scheldt Klaas de geschiedenisleraar uit voor vuile NSB'er en hij moet zich melden bij de directeur. Hij wordt van school getrapt. Dan vindt hij onder zijn kussen een briefje van zijn vader met een belangrijke opdracht. In hun verzetsgroep zit een verrader. Klaas moet hem zo snel mogelijk opsporen en uitschakelen voordat er nog meer leden worden opgepakt.


Alles aan dit boek - de cover, de flaptekst, de kleuren - trok mij aan om het te gaan lezen. Ikzelf ben heel geïnteresseerd in WOII en ook mijn 12-jarige dochter neemt die interesse over. Toen dit boek zijn opwachting maakte en ik zag dat het categorie jeugd was, was ik zo mogelijk nog meer overtuigd. Is dit een boek voor jeugd dat informatief en leesbaar is?


Ik vind dit boek zeer vlot lezen, zeker voor het lezerspubliek dat dit boek hoort te bereiken. De auteur zorgt ervoor dat alles begrijpbaar is zonder de dingen te verbloemen. Dat is een absolute meerwaarde. Wat gebeurd is, is gebeurd. Het is belangrijk dat jeugd - met enige zachtheid, doch zonder verbloeming - weet wat er in die periode gebeurd is. 


Klaas zijn vader wordt opgepakt, hij vindt een boodschap van zijn vader en besluit te doen wat zijn vader van hem vraagt. Hij maakt fouten, hij blijft tenslotte een jongen van 13, maar zijn hart zit op de juiste plaats. Zoals alle jongeren in die verschrikkelijke tijd, is ook Klaas gedwongen om in recordtempo volwassen te worden. 


Dit is een boek dat, in eigenlijk vrij weinig pagina’s, de ernst van de oorlog overbrengt naar zijn lezer. De moorden, de angst, het verzet, de verraders, kan je iemand vertrouwen  ja of nee? Op al deze vragen, en nog veel meer, krijg je een antwoord. 


Na het laatste hoofdstuk lees je nog een woord van de auteur. Dit liet mij absoluut met een krop in de keel achter en maakte het boek des te specialer en waardevol. Voor jongeren die interesse hebben in dit onderwerp is dit zeer zeker een aanrader. 


  • Auteur(s) : Bram Baptist
  • Uitgeverij: Hamley Books
  • ISBN : 9789463967921
  • Taal : Nederlands
  • Uitvoering : Hardcover
  • Aantal pagina's : 200
  • Verschijningsdatum : mei 2021



 Dochters van het daglicht - Judy Batalion (Ambo|Anthos)


Het indrukwekkende Dochters van het daglicht van Judy Batalion vertelt het verhaal van joodse gettomeisjes die zich verzetten en in opstand kwamen tegen de nazi’s. Voor de lezers van Mijn naam is Selma en 't Hooge Nest.


In de krochten van de British Library stuitte kunsthistoricus Judy Batalion vijftien jaar geleden op een obscuur Jiddisch boekje uit 1946, Freuen in di Ghettos. Deze ‘gettomeisjes’ brachten hun vijanden al flirtend het hoofd op hol, kochten ze om, maar vermoordden ze als het moest in koelen bloede. Ze saboteerden de Duitse spoorwegen, bouwden bunkers en smokkelden wapens, maar droegen ook zorg voor de kinderen en de zieken.


In Dochters van het daglicht brengt Batalion al deze indrukwekkende verhalen samen in een magistraal en meeslepend historisch epos. Middelpunt vormt de hechte verzetsgroep rond de achttienjarige Poolse Renia Kukielka, die haar leven zonder aarzeling in de waagschaal stelt om Hitler te verslaan. Met centrale thema’s als vrouwenverzet, vriendschap en feminisme in oorlogstijd is Dochters van het daglicht van Judy Batalion een boek dat geen lezer onberoerd zal laten.


Een flaptekst om U tegen te zeggen. Boeken in verband met WOII hebben steeds mijn volle aandacht. Er is al zoveel dat we weten en toch is er nog zo ongelooflijk veel dat we nog niet weten. Het is zo belangrijk om dit stuk in onze geschiedenis levend te houden.


Veel van deze boeken hebben mannen in de hoofdrol en daar brengt Judy Batalion nu verandering in door met dit +600 pagina’s tellende boek enkele moedige en dapper vrouwen op de voorgrond te zetten die met alles wat ze hadden en konden hun bijdrage hebben geleverd in het gevecht tegen de nazis.


‘Heldhaftige meisjes... Dapper reizen ze heen en weer tussen de steden en dorpen van Polen... Elke dag verkeren ze in levensgevaar. Ze zijn volledig afhankelijk van hun ‘arische’ gezicht en de boerinnensjaal waarmee ze hun hoofd bedekken. Zonder morren, zonder ook maar een seconde te aarzelen, nemen ze de gevaarlijkste missies op zich.’


Qua leeservaring is dit geen makkelijk boek. Ik denk niet dat dat alleen te wijten is aan de schrijfstijl van de auteur. Er zijn veel personages, veel vrouwen die alles hebben opgegeven, alles hebben gedaan wat in hun macht lag en meer om de vrijheid van zovelen te proberen redden waardoor er gewoonweg ontzettend veel te vertellen. Als je iets correct wil neerzetten dan moet dat nu eenmaal soms gedetailleerder en leest dat niet altijd zo vlot. 


‘Terwijl Renia enigszins van de schok bekwam, werd in de tien daaropvolgende dagen duidelijk hoe haar nieuwe leven eruitzag. Het was dorstige Joden verboden naar buiten te gaan om water te halen. De straten stonken naar ontbindende lijken.’


Een boek geschreven door de auteur die vastberaden is om de verhalen van deze vrouwen te vertellen en te eren. Ze slaagt daar zeer zeker in. Verhalen en gebeurtenissen waarvan je zou willen dat ze niet waar zijn, en toch zijn ze dat. Neem je tijd voor dit boek en deze vrouwen. Neem je tijd om dit verhaal te lezen. 


Er is in het Engels ook een Young readers versie beschikbaar van dit boek. Persoonlijk vind ik dit top. Deze vrouwen krijgen dankzij Judy Batalion de eer die ze absoluut verdienen. Een van vele boeken over WOII zou je denken, dit boek is absoluut een aanvulling.


  • Auteur(s) : Judy Batalion
  • Uitgeverij: Ambo|Anthos
  • ISBN : 9789026344503
  • Taal : Nederlands
  • Uitvoering : Paperback
  • Aantal pagina's : 608
  • Verschijningsdatum : maart 2021


In de pers:

  • ‘Deze geschiedenis van joodse verzetsvrouwen blijft nog lang nagalmen in je hoofd. Met haar krachtige verhaal geeft Batalion een genuanceerd beeld van geschiedenissen die te snel worden vergeten.’ – Kirkus Reviews (starred)
  • ‘Dochters van het daglicht brengt een levendig eerbetoon aan vrouwelijke moed in de breedste zin van het woord.’ – Publishers Weekly


 De gelukkigste man ter wereld - Eddie Jaku (Lev.)


In De gelukkigste man ter wereld deelt Eddie Jaku hoe hij dankbaarheid, goedheid en hoop vond in de donksterste tijden.


De 100-jarige Eddie Jaku groeide op als Joodse jongen in Leipzig, Duitsland. Hij was trots op Duitsland, maar dat veranderde allemaal in november 1938 toen hij werd mishandeld, gearresteerd en naar een concentratiekamp werd gebracht. Hij maakte verschrikkelijke horrorpraktijken mee in Buchenwald, Auschwitz en in een dodenmars. Hij verloor familie, vrienden en zijn vaderland. Eddie overleefde de oorlog en besloot hulde te brengen aan de slachtoffers door zijn verhaal te vertellen, zijn wijsheden te delen en zijn beste leven te leiden. Hij beloofde zichzelf elke dag te glimlachen en zegt de meest gelukkige man ter wereld te zijn. Deze krachtige, hartverscheurende en hoopvolle memoir laat zien hoe je geluk kunt vinden, zelfs in de donkerste tijden.


Een trotse Duitse burger waar Joods zijn niet op de voorgrond stond. Alles verandert wanneer Hitler aan de macht komt en iedereen de oorlog ingeslingerd wordt. Waarom gebeurde wat gebeurde? Waarom gingen niet meer mensen ertegenin? Eddie besluit dat het tijd is om zijn verhaal te delen.


Dit boek is Eddie zijn verhaal en zijn kijk op de oorlog en de mensonterende dingen die hij gezien en gehoord heeft. Eddie verloor alles, verloor iedereen, hij verloor zichzelf maar overleefde de oorlog. Eddie is wie hij is mede door deze gebeurtenissen.


‘Als je vandaag in de gelegenheid bent, ga dan alsjeblieft naar huis en zeg tegen je moeder hoeveel je van haar houdt. Doe dat voor je moeder. En die dat voor je nieuwe vriend, Eddie, die dat niet tegen zijn moeder kan zeggen.’ 


Een boek dat Eddie’s verhaal brengt en waar je als het ware naast hem zit wanneer hij dat verhaal aan het vertellen is. Hij spreekt jou, als lezer, aan als zijn nieuwe vriend. En hij vraagt jou om enkele dingen te doen, voor hem. Hij doet zijn verhaal als eerbetoon aan en voor de nagedachtenis van alle slachtoffers. 


‘Dus ik ga door met mijn verhaal vertellen aan iedereen die meer over de Holocaust wil weten. En als er maar één iemand is die luistert, dan is het al de moeite waard. En ik hoop dat jij diegene bent, mijn nieuwe vriend. Ik hoop dat jij dit verhaal meeneemt.’ 


Wie ben ik om mijn nieuwe vriend Eddie die dingen te weigeren? Hij vraagt om te glimlachen, om gelukkig te zijn, om te zeggen dat je van iemand houdt, om respect te tonen aan diegene die het verdienen. Hij laat je weten dat het dagdagelijkse mooi is als je het mooi maakt en die taak is ligt bij jezelf. 


Dit boek is zijn blik en belevenis, dat is voor iedereen dus heel persoonlijk of je akkoord gaat met die blik en redenering die hij maakt. Dit is, ondanks alles wat hij meegemaakt heeft, een hartverwarmend nalatenschap. Gepubliceerd nu hij 100 jaar is geworden. Dat hij zichzelf als de gelukkigste man ter wereld ziet, ik geloof hem meteen. 


  • Auteur(s) : Eddie Jaku
  • Uitgeverij: Lev.
  • ISBN : 9789400513860
  • Taal : Nederlands
  • Uitvoering : Paperback
  • Aantal pagina's : 224
  • Verschijningsdatum : april 2021




 Het geheime kistje van Elle - Aline van Wijnen (Boekerij)


Voor de lezers van De nachtegaal van Kristin Hannah, Bloemen voor mijn dochter van Sarah Jio en Het familieportret van Jenna Blum


Wit-Rusland, 1941. Tijdens een razzia in haar geboortedorp is de Joodse Ella getuige van de moord op haar familie. Ze weet zelf te ontkomen en vlucht het bos in, waar ze wordt opgenomen door een groep verzetsstrijders die zich daar schuilhoudt. In hun midden wordt Ella onverwacht weer gelukkig, maar helaas is dat van korte duur. Na de bevrijding krijgt Ella, die niets meer te verliezen heeft, valse papieren met de naam Elle. Ze reist verder naar Parijs om informatie door te geven over voortvluchtige nazi’s. Over haar afkomst en haar verleden zwijgt ze de rest van haar leven als het graf.


Nederland, 2013. Janna maakt een moeilijke tijd door nadat haar man haar heeft verlaten. Als haar oma Elle in diezelfde periode overlijdt, helpt Janna haar moeder met het uitruimen van oma’s huis. Ze vindt een versleten kistje waar spullen in zitten die ze niet kan plaatsen: een davidster, een oud identiteitsbewijs in een onleesbare taal, en een gladde metalen ring. Had haar stille, gesloten oma een geheim verleden? Janna gaat op zoek naar de waarheid, een reis die haar via Parijs en Wit-Rusland terugbrengt naar haarzelf.


Een aangrijpend familieverhaal waarin een jonge vrouw ontdekt wie haar oma werkelijk was, waardoor ze ook zichzelf beter leert kennen.


Een boek dat mij meteen aansprak door de titel en de cover. Ik zette hem meteen op mijn verlanglijstje wanneer bij de bekendmaking en mijn verwachtingen waren zo enorm hoog, ik kan alvast verklappen dat ze absoluut zijn ingelost.


Aline van Wijnen schrijft haar verhaal op een heel makkelijke en vlotte manier. En gelukkig maar voor die vlotte schrijfstijl want dit verhaal is met momenten heel heftig. Je vliegt door het boek heen, wisselt af tussen de hoofdstukken van Janna en Elle.


‘Net nog − een uur, een dag geleden? − rende ik voor mijn leven, aangespoord door overlevingsdrang. Nu is dat gevoel weg. Ik ben op, uitgeblust, bevroren. Nu zou ik de dood omar- men als mijn beste vriend.’


Dit boek gaat eigenlijk over Elle, haar leven, haar tocht, haar overleven en geschiedenis. Een ijzersterk personage met een ijzersterk verhaal te ontdekken. Het is de verhaallijn van Janna die op zoek gaat naar ‘wie was Ella nu eigenlijk’ want bij het overlijden van Elle is er een geheime kistje opgedoken. 


Met tijden was ik echter best blij met Janna haar hoofdstukken. De iets wat naïeve Janna, die op een punt in haar leven is beland waar niets nog gaat zoals zij het had verbeeld, zorgde voor een beetje luchtigheid in het verhaal en wat feelgood. Janna groeit ook doorheen het verhaal van die naïeve vrouw naar een nuchtere, sterke vrouw. 


‘Al is ons huwelijk het bewijs dat we voor- goed met elkaar verbonden zijn, toch heb ik soms het gevoel dat we door ons drukke leven steeds verder van elkaar verwijderd raken.’


De verhaallijn van Elle is zo mooi, zo heftig. Het doorzettingsvermogen van deze vrouw, de kracht om haar verdriet te dragen en toch het leven te omarmen zo goed als ze kan. Je sluit dit personages, deze vrouw, instant in je hart. Ik was oprecht geraakt en ontroerd door deze vrouw. De auteur wist dit personages perfect weer te geven.


Een historische roman die leert wat loslaten is en wat loslaten betekent voor een mens. Een roman over doorzetten maar ook over periodes in je leven afsluiten. Een verhaal over het moeten dragen van wat op je pad komt met alle levenskracht in jou. Neem vooral wat zakdoekjes bij de hand voor dit mooie, ontroerende, indrukwekkende boek. 


  • Auteur(s) : Aline van Wijnen
  • Uitgeverij: Boekerij
  • ISBN : 9789022591857
  • Taal : Nederlands
  • Uitvoering : Paperback
  • Aantal pagina's : 368
  • Verschijningsdatum : februari 2021


 Wij duisters - Alexander Starritt (Ambo|Anthos)


Wij Duitsers van Alexander Starritt is een indringende oorlogsroman gezien vanuit het oogpunt van een jonge, dienstplichtige Duitse student. Voor de lezers van Antony Beevor en William Boyd.


Wanneer de jonge Schot Callum zijn Duitse opa vraagt hoe het was om aan de foute kant gevochten te hebben, wordt zijn vraag in eerste instantie beantwoord met stille irritatie. Maar na diens dood vindt Callum een lange brief, aan hem gericht.


Die brief is dit boek, waarin Callums grootvader vertelt over de laatste dagen aan het oostfront – waarin hij niet alleen weet dat Duitsland de oorlog aan het verliezen is, maar ook dat dat terecht is. Hij schrijft over zijn leven te midden van verschrikkingen en chaos én over de enorme moed die hij om zich heen zag. Hij stelt zichzelf de vraag in wellke mate hij verantwoordelijk is voor de situatie waarin hij verkeerde. Terwijl hij een antwoord op deze vraag probeert te vinden, vertelt Callum wat voor man zijn opa geworden is in de zeventig jaar na de oorlog.


Wij Duitsers is een intens menselijke roman die vragen stelt over schuld, schaamte en verantwoordelijkheid – vragen die tot op de dag van vandaag relevant zijn.


Een van de weinige boeken waarin je kan lezen over de oorlog door de ogen van een Duitse soldaat. Want Callum stelt aan zijn grootvader dé vraag, een vraag die Meissner liever niet had namelijk ‘wat deed jij in de oorlog?’.


Het boek is een lange brief van grootvader aan kleinzoon waar Callum af en toe tussen springt om zijn denken en bedenkingen toe te voegen aan het verhaal. Gebaseerd, deels weliswaar, op de auteur en zijn grootvader. 


‘Ik wil je niet nog verder ontmoedigen, maar ik had wel door wat je bedoeling was: mijn verhalen over Rusland horen voordat ik te verward raak om ze te kunnen vertellen. Dat is geen prettig besef, en ik moet toegeven dat het me irriteerde.’


Meissner beschrijft de waanzin, de emotionele complexiteit van alles. Beschrijft moorden, verkrachting, het doden. Je leest hoe hij in de begindagen van de oorlog nog optimistisch was om dan volledig gegrepen te worden door de desillusie van diezelfde oorlog en Hitler.


Hoe hij de keuzes maakt die hij maakt, hoe hij weet dat de oorlog verloren is en dat hij weet dat Duitsland terecht verliest. Schuldgevoel, verantwoordelijkheid, schaamte en verlies. Zijn eerlijkheid over zijn leven in het kamp na de oorlog met een vleug van ontkenning. 


‘Ik wil je vertellen over iets wat eind 1944 is gebeurd, toen de oorlog bijna was verloren en we mentaal, fysiek en moreel bijna helemaal waren ingestort.’


Zijn thuiskomst in oost-Duitsland om te ontsnappen naar west-Duitsland om daar zijn leven voort te zetten met Callums oma. Hier en daar is er zelfs een spatje humor. De auteur omvat dit allemaal zodat je Meissner ergens kan begrijpen.


Wat dit boek vooral doet? Het doet je hopen dat een oorlog zoveel landen en mensen nooit meer zo verscheuren zal, fysiek en psychisch. Het laat je weer een andere kant van de oorlog zien en wat het deed met een mens.


  • Auteur(s) : Alexander Starritt
  • Uitgeverij: Ambo|Anthos
  • ISBN : 9789026350412
  • Taal : Nederlands
  • Uitvoering : Paperback
  • Aantal pagina's : 224
  • Verschijningsdatum : januari 2021


In de pers:

  • 'Wij Duitsers is confronterend omdat het vooral toont hoe ingrijpend de morele worstelingen zijn van zovelen die ongewild werden meegesleurd in een waanzinnige oorlogsmachine' - De Standaard (vier sterren)
  • 'Een voltreffer. Levensecht. Een indringende roman over schuld, individueel en collectief.' – Sunday Times
  • 'Een gewaagde en schokkende roman, waarbij Starritt in de huid kruipt van een van de afschuwelijkste archetypes van de 20e eeuw – een Nazi-soldaat – waarin hij niet alleen gezien wordt als dader, maar ook als slachtoffer.' – Financial Times

 Sant’Anna - Jerrad Hoff (JHB)


1994, Lago di Como, Italië.

De 61-jarige, zeer succesvolle modeontwerpster Chiara Arrighetti leidt een bestaan waar velen van dromen. Na decennialang te hebben geweigerd om over haar privéleven te praten, besluit ze na de dood van haar ouders een eind te maken aan het stilzwijgen en huurt ze journaliste Francesca in om haar autobiografie te schrijven.


In haar villa aan het Comomeer vertelt Chiara openhartig over haar leven in het naoorlogse Genua, over de eerste successen in het Milaan van de jaren 50, en over de liefde. Terwijl een bijzonder leven aan Francesca voorbijtrekt, onthult Chiara aan de hand van een dagboek ook steeds meer van een geheim dat sinds een augustusdag in 1944, in het door nazi’s bezette Italië, angstvallig verborgen wordt gehouden.


Een dag die voor Chiara nooit is geëindigd. Een dag die al een halve eeuw zijn weerslag heeft op de keuzes, de liefde en het geluk in haar leven. Door het gruwelijke dat is gebeurd. En door wat ze toen heeft gedaan.


Gebaseerd op ware gebeurtenissen.


Eerst en vooral moet ik enkele mensen bedanken. Bianca van @de.boekenkast.van.Bianca om te spotten dat dit een boek voor mij kon zijn en natuurlijk aan Jerrad Hoff om mij de gelegenheid te geven dit boek vooruit te lezen.


Jerrad Hoff schrijft zo mooi, zo vlot en zo beeldend. Ondanks de zwaarte van dit verhaal zorgt hij ervoor dat je kan doorlezen. Een verhaal dat zich afspeelt in Italië en dankzij die beeldende schrijfstijl loopt je zelf mee door steegjes, eet je mee in restaurants. 


De hoofdstukken zijn kort in heden en verleden. De auteur zorgt ervoor dat je Chiara echt leert kennen. Je voelt, oprecht, haar pijn maar evengoed haar vreugde. Hij zorgt ervoor dat alles ten gepaste tijd duidelijk word zodat je tijd hebt om alles ten volle te absorberen.


Het draait absoluut niet enkel om de tweede Wereldoorlog. Het draait om Chiara, om liefde, om leven, doorgaan, een geheim, vriendschap, vertrouwen, passie. Wanneer ik niet kon lezen dwaalde het boek bijna constant door mijn hoofd. Zo mooi. 


Ongelooflijk krachtig geschreven, ik ben meegesleept vanaf de eerste pagina’s. Een hartverscheurende roman die geen details schuwt zodat je een compleet beeld krijgt van Chiara haar verdriet en vreugde.


Een heel mooi boek dat iedereen moet lezen, je zal niet teleurgesteld geraken. Bedankt voor het proeflezen van deze bijzonder roman Jerrad Hoff. 


Leverbaar vanaf 21 maart! 



 De drie levens van Jozef Klein - Ulla Lenze (Meridiaan Boeken)


Het broeit in de straten van New York. Antisemitische en racistische groeperingen wedijveren om de sympathie van de massa en Duitse nationalisten bewieroken Hitler als dé man. Voor de teruggetrokken Josef Klein is Harlem zijn wereld, jazz zijn muziek – en hij is een hartstochtelijk amateur radio-ontvanger. Zijn technische vaardigheden trekken de aandacht van invloedrijke mannen en voor hij het doorheeft is hij een radartje in een Duits spionagenetwerk. Jaren later voert zijn weg naar zijn broer en zijn gezin in naoorlogs Duitsland, en naar Zuid-Amerika, waar hem lang na de gebeurtenissen een poststuk uit Neuss bereikt met daarin een journalistieke reportage over de inzet van de Duitse geheime dienst in Amerika. 


Aan de basis van De drie levens van Josef Klein ligt een stapeltje correspondentie tussen Ulla Lenzes oudoom Josef Klein en zijn broer Carl Klein. Het resultaat is een prachtig melancholisch portret van de familie Klein. En het is onmogelijk niet te zien hoezeer het politieke klimaat van radicalisering, nepnieuws en racisme van die jaren zijn echo lijkt te hebben in de Verenigde Staten van nu. 


Een titel die mij enorm aansprak. Hoe het concept van deze roman vorm kreeg door brieven van de auteurs oom en diens broer en zo tot stand kwam is nog iets dat me enorm aansprak. De uitgeverij dat dit boek publiceert ook iets dat ervoor zorgt dat ik dit boek wou gaan lezen. En ik las het boek in een keertje uit.


De schrijfstijl van de auteur Ulla Lenze lijkt erop te vertrouwen dat je zelf een dieper beeld van de personages gaat creëren. Het is een vlotte lees, de auteur velt geen oordeel, ik bleef geboeid en geïntrigeerd om verder te lezen maar ik ‘moest’ wel veel zelf invullen. Wat ontbrak voor mij waren extra emoties, dat het op sommige momenten wat vlak overkwam.


‘Het enge van De drie levens van Josef Klein is een actualiteit, die echter nergens duidelijk tentoon wordt gesteld. (…) De roman seint de tekenen van het verleden in morseschrift door naar het heden. In de ether van het politieke blijft alles voor altijd bestaan. Van Josef Klein is een bundel brieven bewaard gebleven die hij zijn broer had geschreven. En nu is er een complete, uiterst gevoelige roman over een mens die niet veel gevoelens kende. Op één na: het vitale gevoel te kunnen verdwijnen.’ – Neue Zürcher Zeitung [binnenflap voor] 


Ik bedoel daarmee dat er veel ruimte is voor eigen interpretatie van waarom Jozef Klein is wat en hoe hij is. Hij geraakt betrokken bij iets waarvan hij de zwaarte en grote niet meteen begrijpen kan, of wilt begrijpen. Hij zit in iets waar hij niet meer uitgeraakt en het duurt lang voor hij de gevolgen begrijpt. Liefde, angst, druk,...


Josef leeft in New York, heeft een baan, luister jazzmuziek, en leert een vrouw kennen via een amateurradio. Ook geraakt hij betrokken bij iets dat groter is dan hij dacht en volg je hem van New York naar zijn broer Carl die hem opvangt na de oorlog tot in Argentinië en tot slot daar waar hij alles overdenkt. Maar leren we Jozef echt kennen?


fragment Neuss, juni 1949 Josef zet zijn reistas neer op een stoel en merkt dat Carls blik zijn hand volgt. ‘Meer heb je niet?’ ‘Alleen dit hier.’ Omdat Carl niets meer zegt, tilt Josef de tas nog eens op en durft hem dit keer niet weer neer te zetten. Carl neemt de tas van hem over en brengt hem naar de aangrenzende kamer, een soort salon: bruinfluwelen gordijnen, donkere stijlmeubelen, landschapsschilderijen in olieverf, behang met theatraal druppelpatroon. ‘Dat hebben we allemaal door de oorlog weten te krijgen,’ helpt Carl een handje, want Josef zwijgt, hij krijgt geen lof over zijn lippen. Hij voelt een vage pijn opkomen en verzet zich ertegen. ‘Kom,’ zegt Carl zacht. ‘Jij slaapt in de kleine kamer achterin.’ [binnenflap achter] 


Zoals veel gezegd, een is beter dan geen. Beslissen niets te doen is ook iets doen. Jozef Klein lijkt steeds in een staat van constante druk op zijn borst te leven, zo interpreteer ik het personages door de schrijfstijl van de auteur. Weet hij wat geluk is, zo ja is hij dat dan ooit oprecht lang geweest?


Dit boek gaat voor elke lezer anders zijn door de manier waarop de auteur het verhaal van Jozef Klein brengt. Het verhaal sleurt je mee, grijpt je en laat je zien hoe geëmigreerde Duitsers het leven hebben ervaren in (voor)oorlogse tijden. Ik heb dit boek meteen uitgelezen en wil eigenlijk nog meer weten over Jozef Klein. een historische roman die je als lezer, door de schrijfstijl van Ulla Lenze, de ruimte geeft om je al dan niet te verliezen in het verhaal en aan het personage.


  • Auteur(s) : Ulla Lenze
  • Uitgeverij: Meridiaan Uitgevers
  • ISBN : 9789493169111
  • Taal : Nederlands
  • Uitvoering : Paperback
  • Aantal pagina's : 280
  • Verschijningsdatum : februari 2021


In de pers:

  • ‘Een politiek boek dat tijdloze vragen stelt over een apolitiek mens.’ – Blick 
  • ‘Lenze legt zichzelf net zo weinig vast als haar held dat doet. Ze vertelt, in plaats van te oordelen en te moraliseren. Zo creëert ze de ruimte waarin haar personages levendig kunnen worden en verandert dat deel van haar familiegeschiedenis in literatuur.’ – Süddeutsche Zeitung 
  • ‘Ulla Lenze voegt op meesterlijke wijze familiegeschiedenis en historische gebeurtenissen samen, ze schrijft briljant, laconiek en tegelijkertijd meeslepend over een vriendelijke man, die zich schuldig maakt omdat hij wegduikt.’ – WDR 
  • ‘Historisch is de roman interessant en dat je bij het lezen weet dat hij gebaseerd is op feiten, ondersteunt de spanning. (…) Maar het is vooral een goede roman om hoe Ulla Lenze vertelt. Niet als thriller, maar als een boek over de herinnering van een man die zich voor zichzelf verstopt.’ – taz 
  • ‘Ik was zo onder de indruk van de romanconstructie, van de collage van diverse momenten en plekken, de perfect georkestreerde wissel tussen de voor- en naoorlogse jaren, New York, Neuss en Costa Rica (…). Zó, dacht ik, precies zó, moet je schrijven. De kwintessens van literatuur.’ – Bücher Magazin